Giải cứu airlines

16/11/2020

Hoàng Tư Giang

16-11-2020

Giải cứu Vietnam Airlines hay không không còn là chuyện phải bàn vì theo lịch trình, QH sẽ thông qua Nghị quyết kỳ họp, trong đó bao gồm các giải pháp cứu hãng hàng không quốc gia.

Với tư cách là chủ sở hữu chiếm 86% vốn nhà nước tại VNA, Chính phủ có trách nhiệm đối với khoản đầu tư của mình tại doanh nghiệp đang bị tổn thất nặng nề bởi đại dịch Covid. Đó là lý do cơ bản để tới đây VNA sẽ được rót gói 12 ngàn tỷ đồng nhằm cứu vãn một cuộc sụp đổ.

Vấn đề ở chỗ, khó khăn tài chính của VNA là rất nghiêm trọng: lỗ gần 11 ngàn tỷ trong 9 tháng, dự kiến lỗ 15 ngàn tỷ trong năm nay dù hãng đã phải đi vay mới gần 18.794 tỷ đồng để có dòng tiền duy trì hoạt động vì doanh thu lao dốc và lợi nhuận âm.

Cho nên gói giải cứu 12 ngàn tỷ đó, dù là duy nhất từ nhà nước cho một doanh nghiệp đến nay, cũng chẳng ăn thua gì cả, khéo lại đổ sông, đổ bể nếu đại dịch chưa được khống chế, chưa cho bay quốc tế lại, và kinh tế tiếp tục lao dốc.

VNA, vì thế, phải có trách nhiệm duy trì, bảo tồn và phát triển nguồn vốn đó vì nguồn tài chính đó suy cho cùng là tiền của dân.

Có người đặt vấn đề, giải cứu VNA thì có giải cứu các dnnn khác cũng đang đông cứng vì đại dịch; và thậm chí có giải cứu các hãng bay tư nhân khác là VietJet Air, Bamboo và vài hãng khác cũng đang khố đốn như VNA hay không?

VietJet Air và Bamboo thuộc sở hữu của tư nhân thì cũng là tiền của dân chứ. Cứu duy nhất 1 người trên sân thì còn đâu sự “bình đẳng”, làm sao biện minh được sự “bất thiên vị”?

Nhưng lẽ ra từ đầu năm đến giờ VietJet Air và Bamboo cũng phải kêu khóc thật to, thật nhiều như VNA thay vì cứ âm thầm chịu đựng. Con có khóc mẹ mới cho bú.

Bây giờ cũng là lúc xem lại môi trường đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực hàng không.

Vì sao VNA được độc quyền “chuyên cơ” cho lãnh đạo? Các nguyên thủ quốc gia khác có giao độc quyền chuyên cơ cho một hãng nào hay không?

Vì sao lại đặt nhiệm vụ “an ninh, quốc phòng” lên chỉ 1 hãng bay để lấy lý do cho “giải cứu” dù tất cả các hãng bay khác như VietJet Air và Bamboo cũng đương nhiên phải gánh trách nhiệm đó? Cứ nhìn nhiệm vụ giải cứu công dân trong đại dịch, các hãng tư nhân đã thực hiện hàng trăm chuyến vì ngoài tinh thần nhân đạo, chả hãng nào to gan lắc đầu để hứng lấy làn sóng tẩy chay của người tiêu dùng.

Từ năm 2017 VietJet Air đã vươn lên chiếm thị phần nội địa lớn nhất trong nước; hãng này sắp vượt VNA về thị phần quốc tế. Bamboo vừa ra đời nhưng đã thể hiện sự vượt trội về chất lượng dịch vụ và đang tung cánh bay quốc tế như bay thẳng đến Mỹ.

Trước đây chỉ có 1 mình VNA độc quyền khai thác thị trường hàng chục năm trời, vé máy bay là xa xỉ với phần lớn người dân. Nay thêm các hãng khác, giá vẻ rẻ đi rất nhiều, ai ai cũng có thể mua vé bay.

Cho nên, giải cứu VNA cũng không thể lờ tịt đi các hãng khác. Tất nhiên, các hãng tư nhân cũng phải kêu khóc thật to chứ ai lại im thin thít như thế.

Không khéo, từ năm sau trở chỉ còn 1 hãng bay độc quyền, và chỉ vài phần trăm dân số mới có khả năng chi trả vé bay.