Cập nhật tin bão số 9: Sau thiên tai là nhân tai

30/10/2020

BTV Tiếng Dân

Đúng như một số ý kiến lo sợ, bão số 9 đã tan nhưng hậu quả của nó vẫn chưa dừng lại, khi những đợt lũ do sự kết hợp của mưa sau bão và xả nước tại các đập thủy điện trở thành nỗi ám ảnh của người dân miền Trung. Báo Tuổi Trẻ đưa tin: Nhiều thủy điện xả lũ, dân lại hối hả chạy lụt trong đêm. Thủy điện xả lũ theo kiểu “đánh úp” người dân, khi chờ lúc trời tối, ra thông báo đột ngột, rồi xả lũ gần như cùng lúc với thông báo.

Tối qua, Văn phòng Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Nghệ An xác nhận, thời điểm đó có 4 nhà máy thuỷ điện ở tỉnh này đồng loạt xả lũ, gồm: Thủy điện Châu Thắng xả với lưu lượng 76 – 400m³/s; thủy điện Chi Khê xả với lưu lượng 500 – 1.000m³/s; thủy điện Nậm Mô xả với lưu lượng 140 – 400m³/s và thủy điện Bản Ang xả với lưu lượng 200 – 500m³/s. Ngoài ra, còn có hồ Vực Mấu xả lũ từ 1h – 6h sáng nay, với lưu lượng từ 20 – 100m³/s qua 2 cửa tràn.

Thị trấn Dùng, huyện Thanh Chương, Nghệ An ngập sâu trong đêm qua 29/10. Ảnh: Quý Ngọc/ TT

Hậu quả: Mưa lớn, thuỷ điện xả lũ, nhiều ngôi nhà ở Nghệ An ngập trong biển nước, theo VietNamNet. Chỉ riêng huyện Thanh Chương, có 819 hộ bị ngập và 50 hộ bị sạt lở đất phải di dời, 17 xóm bị cô lập, 20 điểm cầu tràn ngập sâu, 2 ngôi nhà bị sập. “Mưa lớn cũng khiến Rú Nguộc nằm sát quốc lộ 46 bị sạt lở nghiêm trọng, hàng trăm khối đất đá bị sạt lở xuống đường khiến giao thông chia cắt”.

Sạt lở ở Quốc lộ 46. Ảnh: VNN

Ở huyện Kỳ Sơn, “mưa lớn liên tục nhiều ngày qua khiến nhiều khu vực có nguy cơ có thể xảy tình trạng sạt lở đất… Cụ thể, tại xã Mường Ải di dời 26 hộ với 144 nhân khẩu, xã Bảo Nam 36 hộ với 194 nhân khẩu, xã Mường Típ 138 hộ với 726 nhân khẩu. Tình hình mưa to vẫn tiếp tục diễn ra, 1 hồ chứa và 4 nhà máy thuỷ điện ở Nghệ An đang tiến hành xả lũ”.

Tại xã Thanh Mỹ, huyện Thanh Chương, nước dâng cao, nhà cửa người dân ở vùng trũng bị ngập lên tận nóc. Ảnh: VNN

Cũng liên quan đến vụ thiên tai chồng nhân tai ở Nghệ An, báo Pháp Luật TP HCM có bài: Mưa lớn, thủy điện đồng loạt xả lũ, dân lên Facebook kêu cứu. Tin cho biết, đến sáng nay, “trên địa bàn Nghệ An, Hà Tĩnh đang có mưa rất lớn, nước hạ nguồn sông Lam đang lên nhanh. Nhiều người dân đang điện cho chính quyền địa phương và lên mạng xã hội kêu cứu, đề nghị có xuồng đến đưa lên nơi cao ráo”.

Người dân  ở huyện Thanh Chương lên mạng xã hội kêu cứu. Ảnh: ĐL/PLTP

Trước đó, nhà nghiên cứu Nguyễn Ngọc Huy viết: Mưa lớn ở Nghệ An, thủy điện Khe Bồ xả lũ. Trong phần bình luận có các thông tin do một số người cung cấp, cho thấy hành động “đánh úp” dân của thủy điện, như bình luận của Facebooker Nguyễn Hoàng Thế Thuấn: “Mẹ nó, chiều ra công văn xả lúc 4h sáng, tới giữa đêm quất công văn sửa giờ xong xả ngay trong đêm, dân có mọc cánh cũng éo chạy nổi. Quy trình nào cho phép báo xong xả ngay vậy?”

Facebooker Linh Manchester nhận xét: “Năm nay 2020 rồi mà tình hình xả lũ vẫn y như răng thời bao cấp, những quy trình cũ mèm, chẳng có giải pháp gì mới mẻ ngoài xả lũ trong đêm. Tình người còn đâu khi người dân phải suốt đêm thấp thỏm không ngủ, có ngủ thì mai lại cũng trôi đi đâu không biết”.

VnExpress có bài: Tranh cãi tác động của thủy điện nhỏ tới mưa lũ. Một số “chuyên gia” như Nguyễn Tài Sơn, PGS Vũ Thanh Ca biện minh cho thủy điện, nhưng bị TS Nguyễn Ngọc Chu phản bác, thủy điện nhỏ không có khả năng điều tiết mà còn góp phần tăng thêm mức độ nghiêm trọng của lũ: “Lưu lượng xả có thể không tăng so với dòng chảy tự nhiên, nhưng tốc độ chảy sẽ nhanh hơn khiến sức tàn phá của nước lũ lớn hơn”.

VOA có clip: Bão Molave gây thiệt hại nặng ở miền Trung Việt Nam.

Cũng tin lũ lụt hiện đang ồn ào trên mạng xã hội, là cán bộ một số địa phương… tịch thu tiền cứu trợ của dân. Nhà văn Nguyễn Đình Bổn viết: Nhục chồng nhục! Ông Bổn phân tích 3 nỗi nhục dành cho những tay cán bộ ăn chặn tiền cứu trợ mùa bão lũ:

“Đã mang danh chính quyền mà không lo được cho dân, để tự dân cứu trợ dân là nỗi nhục lần 1; thu lại tiền cứu trợ rồi tự ý chia chác khi số tiền đó không phải của mình là nỗi nhục lần 2; để cho người đi cứu trợ phải cảnh giác là không được nộp lại tiền cho bất kỳ ai, kiểu như cảnh giác trộm cướp là nhục lần 3”.

Sài Gòn TV có clip về nghi vấn cán bộ đến từng nhà thu lại tiền, Thủy Tiên khẳng định sẽ xác minh và quyết đòi lại:

Vụ việc khiến công luận bất bình, đã lan sang cả báo “lề đảng”. VTC đưa tin: Cán bộ thôn ở Quảng Bình thu lại tiền của ca sĩ Thủy Tiên ủng hộ dân vùng lũ. Chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch, Quảng Bình, xác nhận, huyện đã nắm thông tin vụ cán bộ thôn Ngọa Cương, xã Cảnh Hóa thu lại tiền cứu trợ của người dân, và yêu cầu xã Cảnh Hóa xử lý vụ việc: 

“Quan điểm của UBND huyện là nếu tiền được các tổ chức, cá nhân trao cho bà con thì phải để bà con cầm số tiền đó chi tiêu, sử dụng. Việc Ban cán sự thôn lại thu tiền cứu trợ khi người ta phát cho người dân là không được”.

Còn ông Đậu Xuân Thủy, Chủ tịch MTTQ Việt Nam ở huyện Quảng Trạch nói rằng: “Toàn bộ thôn Ngọa Cương có 170 hộ nhưng chỉ có 69 hộ bị ảnh hưởng mưa lũ. Ý của thôn là thu lại số tiền cứu trợ của 69 hộ để chia đều cho 170 hộ. Hiện Ban cán sự thôn Ngọa Cương cùng với lãnh đạo xã Cảnh Hóa gọi người dân lên để trả lại số tiền đã thu”.

Báo Thanh Niên cập nhật vụ việc: Người dân nhận 6 triệu do ca sĩ Thủy Tiên trao tặng sẽ được thôn trả lại. Có ý kiến cho rằng, nếu vụ này không lan truyền trên mạng xã hội hoặc ca sĩ Thủy Tiên không lên tiếng và đến tận nơi làm rõ, thì không chắc quan chức của mấy tổ chức “báo cô” này có chịu trả tiền lại cho dân dễ dàng như vậy hay cướp luôn của dân.

Từ lúc bão số 9 chưa tan, ngoài Biển Đông đã hình thành áp thấp, khiến một số người nghi ngại nó sẽ thành bão số 10. Bây giờ nó không chỉ thành bão số 10 mà còn tăng sức mạnh một cách dị thường. Trang Hành Tinh Titanic có bài: Goni tăng cấp như một khối thuốc nổ ở khu vực Tây Thái Bình Dương. “Trong 24 giờ qua, Goni từ một cơn bão nhỏ, được đánh giá thấp, đã được bơm thêm rất nhiều năng lượng và sức mạnh. Tất cả mọi mô hình dự báo trên toàn cầu đều sai khi nhận định về nó”.

Mặc dù cơn bão này được dự báo sẽ giảm sức mạnh sau khi vượt qua Philippines, khả năng tan thành áp thấp trước khi vào VN, nhưng sự xuất hiện và tăng cấp của nó cho thấy tác động của biến đổi khí hậu ở khu vực Tây Thái Bình Dương: “Nhanh chóng trong đêm nay, cơn bão này sẽ đạt sức mạnh CAT.5, thậm chí dự báo cho thấy cơn bão này còn có thể mạnh hơn cả siêu bão Dorian từng đổ bộ vào quần đảo Bahamas và nước Mỹ ở vịnh Mexico vào năm 2019”.

Liên quan đến tác động của biến đổi khí hậu đối với VN, báo Thanh Niên dẫn lời Thứ trưởng Bộ NN-PTNT: ‘Chưa bao giờ 20 ngày miền Trung chịu 4 cơn bão’. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nói, “từ đầu năm đã dự báo năm nay miền Trung hứng chịu 5 – 6 cơn bão, có cả bão lớn, nhưng 20 ngày mà tới 4 cơn bão là chưa bao giờ có”. Còn Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng thừa nhận, “năm nay là lần đầu tiên trong nhiều năm lũ chồng lũ, bão chồng bão”, hàng trăm người chết, mất tích, thiệt hại sơ bộ đã hơn 2.700 tỉ đồng.

Mời đọc thêm: Nghệ An: Thủy điện xả lũ dồn dập trong đêm, hàng loạt nhà dân ngập tới nóc (RFA). – Thuỷ điện ở Nghệ An đồng loạt xả lũ trong đêm, người dân lo lắng (VNN). – Hà Tĩnh: Các hồ đập lớn đồng loạt xả tràn, sơ tán khẩn hàng ngàn hộ dân (DS). – Hà Tĩnh: Sơ tán khẩn cấp hơn trăm hộ dân do sạt lở núi (KTĐT). – Thảm nạn sạt lở liên tiếp xảy ra: Hay là cứ đổ hết cho trời? (DĐDN). – Hai Thứ trưởng nói về yếu tố “nhân tai” trong lũ lụt lịch sử miền Trung (VNN). – Buổi chiều kinh hoàng ở Trà Leng (FB Hoàng Nguyên Vũ).

– Vụ Thuỷ Tiên trao tiền từ thiện, cán bộ đến từng nhà thu lại: UBND huyện xác nhận có sự việc, đã yêu cầu cán bộ thôn trả lại 400 triệu đồng cho dân (Kênh 14). – Báo Quảng Bình xác nhận thông tin người dân bị thu lại tiền hỗ trợ (FB Kiểm Tin). – Xã đã yêu cầu thôn trả lại tiền dân được ca sĩ Thủy Tiên hỗ trợ (TT). – Cán bộ thôn ở Quảng Bình trả lại 400 triệu đồng Thủy Tiên trao cho dân (Zing). – Tội ác chất chồng tội ác (FB Kim Văn Chinh). – Philippines sắp đón thêm hai cơn bão(VNE).