80% dân chúng VN đều có thể có hành vi vi phạm điều 331 BLHS

28/02/2023

Trương Nhân Tuấn

28-2-2023

Khi mà hàng loạt luật sư được cho là có hành vi vi phạm một điều luật 331 BLHS thì chuyện cần thiết (của người làm luật và người áp dụng luật) là phải rà soát lại nội dung và phạm vi áp dụng của điều luật đó.

Ý kiến của tôi, nếu truy xét “đại trà” 80% dân chúng VN đều có thể có hành vi vi phạm điều 331 BLHS. Con số 80% là vì có thống kê cho biết khoảng 80% dân VN sử dụng một phương tiện (youtube, facebook, v.v…)

Theo tôi, cái cách sử dụng quyền tự do ngôn luận ở VN trong thời kỳ bùng nổ internet tương tự như cái cách sử dụng phương tiện lưu thông hiện nay ở Hà nội.

Dân VN vốn khép kín trong một thời gian rất dài. Việc tiếp xúc với thế giới tư bản mang tính đột ngột, thiếu chuẩn bị trên mọi phương diện. Phương tiện giao thông bùng nổ. Người nào, nhà nào cũng có xe gắn máy, bây giờ là xe ô tô. Hầu hết người sử dụng phương tiện giao thông đều thiếu kiến thức cơ bản về luật lệ giao thông. Chỉ cần 1/10 người sử dụng phương tiện giao thông không tôn trọng luật lệ thì hệ quả lây lan có thể khiến cho việc giao thông trở thành hỗn loạn, không ai tôn trọng luật lệ nữa.

Một vụ tại nạn giao thông ở Việt Nam. Ảnh trên mạng

Về ngôn luận, thời xa xưa cách biểu đạt quyền tự do ngôn luận (ở các quốc gia Tây phương) chỉ giới hạn qua các cuộc “diễn thuyết” ở công viên. Báo chí các quốc gia phương Tây thực sự trở thành đại chúng sau Thế chiến II. Quyền “tự do ngôn luận” vì vậy chỉ dành cho một số người giới hạn gọi là “trí thức”. Luật lệ nhằm điều chỉnh, hay giới hạn, quyền tự do ngôn luận cho dầu phức tạp đến đâu cũng không làm khó khăn những người cầm bút. Đa số lớp người cầm bút là “có học”, có một trình độ hiểu biết về luật đủ để thấy các giới hạn về quyền tự do ngôn luận của cá nhân.

Trên phương diện giao thông cũng vậy. Phương tiện xe cộ luôn tương ứng với hệ thống hạ tầng cơ sở. Luật lệ về giao thông cũng tương thích với kỹ thuật xe cộ và hệ thống đường xá.

Người Việt xưa nay không có cái may mắn trong việc sử dụng các quyền về tự do cá nhân, nhứt là quyền tự do ngôn luận.

Luật lệ về giao thông, sử dụng hàng ngày mà giao thông hỗn loạn. Luật về “tự do ngôn luận” dĩ nhiên vô cùng xa lạ với họ.

Trong khi phương tiện internet như youtube, facebook… giúp mọi người có thể phát biểu tư tưởng, ý kiến của mình một cách dễ dàng.

Luật lệ làm sao “chạy” cho kịp với sự bùng nổ kỳ thuật?

Một người “biết luật”, kiểu luật sư, phải đào tạo ít ra 5 năm đại học. Không lẽ họ còn vi phạm luật?

Người làm luật chưa chắc đã “chạy” kịp theo sự bùng nổ internet. Nói chi tới người “áp dụng luật”, tức công an. Tư cách gì họ để diễn giải luật? chưa nói tới việc áp dụng luật!

Điều 331 BLHS nếu tách bạch nội dung ta thấy vô số điều “bất cập”. Trầm trọng hơn cả là nội dung điều luật mang tính “flottant”, không chính xác. Giải thích sao cũng được.

Tập quán quốc tế, nếu một điều luật “diễn giải sao cũng được” thì nó không phải là luật. Nếu luật này áp dụng thì phải áp dụng ở mức độ nhẹ nhứt.