Cần cảnh giác về chức năng quân – dân sự của thiết bị định vị Bắc Đẩu Trung Quốc tại Biển Đông

27/10/2021

Nghiên cứu Biển Đông

27-10-2021

Tên lửa Trường Chinh-3B đưa vệ tinh định vị của Trung Quốc lên quỹ đạo. Ảnh: Global times

Thời gian gần đây, Trung Quốc không ngừng nghiên cứu, cải tiến công nghệ Định vị Bắc Đẩu, hỗ trợ các lực lượng chấp pháp của nước này tại Biển Đông.

Định vị Bắc Đẩu (Tiếng Trung Quốc: 北斗卫星导航系统; Tiếng Anh: BeiDou Navigation Satellite System) là một hệ thống định vị có vai trò xác định vị trí, lưu giữ dữ liệu, bản đồ, hình ảnh thông qua các vệ tinh. Trung Quốc bắt đầu nghiên cứu công nghệ Định vị Bắc Đẩu từ cuối thế kỷ 20. Theo truyền thông Trung Quốc đánh giá, việc chế tạo hệ thống Định vị Bắc Đẩu được coi là một trong những thành tựu quan trọng mà Trung Quốc đạt được trong 40 năm cải cách mở cửa; đồng thời cũng là một trong những thành tựu khoa học và công nghệ lớn trong 70 năm kể từ khi thành lập nước CHND Trung Hoa.

Đến nay, việc phát triển các tính năng và áp dụng vào thực tế của công nghệ Định vị Bắc Đẩu không còn đơn thuần mang lại các giá trị về kinh tế, quân sự quốc phòng và khoa học kỹ thuật; mà sâu xa hơn, còn phục vụ nhiều mục tiêu chính trị và chiến lược quan trọng của Trung Quốc, trong đó bao gồm mục tiêu bảo vệ cái gọi là yêu sách chủ quyền lãnh thổ trên Biển Đông của nước này.

Trung Quốc đánh giá về những tính năng ưu việt của công nghệ Định vị Bắc Đẩu:

Theo Trung Quốc đánh giá, công nghệ Định vị Bắc Đẩu sở hữu những tính năng ưu việt so với các hệ thống của Mỹ, Nga và châu Âu vì:

Thứ nhất, có lợi thế về hiệu suất, sở hữu nhiều vệ tinh quỹ đạo hơn và khả năng chống chặn mạnh, đặc biệt ở vĩ độ thấp.

Thứ hai, khả năng định vị để nhắm mục tiêu và điều hướng vũ khí tấn công ngày càng được cải thiện, giúp Trung Quốc có thể định vị tấn công chính xác các mục tiêu với sai số chỉ 10cm so với 30cm của GPS ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Thứ ba, sở hữu một số tính năng mới như dịch vụ nhắn tin văn bản, cho phép liên lạc giữa người sử dụng và khả năng theo dõi vị trí người dùng trong trường hợp khẩn cấp. Thứ tư, có chức năng cải tiến công nghệ rô bốt, xe tự lái và mạng 5G.

Công nghệ Định vị Bắc Đẩu hỗ trợ Trung Quốc thực thi yêu sách chủ quyền ra sao?

Một số chức năng đáng chú ý của công nghệ Định vị Bắc Đẩu như:

(i) Trực tiếp thu thập thông tin tình báo, truyền điện ngắn nhằm hỗ trợ tàu dân quân biển, tàu hải cảnh và tàu hải quân Trung Quốc chủ động khống chế hoạt động của tàu thuyền các nước khác, bảo vệ cái gọi là yêu sách chủ quyền Biển Đông của nước này. Có độ nhạy bén và tính bảo mật cao trong quá tình trực tiếp thu thập thông tin tình báo từ các thiết bị công nghệ cao của các nước khác như tàu ngầm, thiết bị không người lái, thiết bị trinh sát tình báo.

(ii) Cải thiện khả năng tấn công mục tiêu chính xác của hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAN), đặc biệt cho tàu ngầm và các loại vũ khí tên lửa.

(iii) Mang ý nghĩa biểu tượng quốc gia, ngăn chặn hoạt động bảo vệ yêu sách chủ quyền của các nước khác. Theo truyền thông Trung Quốc, công nghệ Định vị Bắc Đẩu đã hỗ trợ đắc lực cho nước này trong sự kiện Scarborough với Philippines năm 2012.

Đặc biệt, khả năng truyền thông tin điện báo ngắn là chức năng tương đối quan trọng của Định vị Bắc Đẩu. Một thiết bị đầu cuối của công nghệ Định vị Bắc Đẩu trên mặt đất có thể kết nối với các vệ tinh và sử dụng một kênh đặc biệt do nhà điều hành điều khiển để nhận hướng dẫn hoặc gửi thông tin.

Công nghệ này hỗ trợ giới chỉ huy quân đội Trung Quốc truyền tải mệnh lệnh và giúp các lực lượng chấp pháp trên biển truyền thông tin tình báo thực địa Biển Đông. Quân đồn trú Trung Quốc tại quần đảo Xisha (quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam) và quần đảo Trung Sa đã tiếp nhận được tín hiệu từ hệ thống này. Chức năng này có ý nghĩa quan trọng đối với việc kiểm soát cục diện thực địa trên Biển Đông của quân đội Trung Quốc.

Theo một báo cáo năm 2016 của Úc, Ông Nhiễm Thừa Kỳ – Giám đốc Văn phòng Quản lý Hệ thống Định vị Vệ tinh Trung Quốc cho biết: “Công nghệ Định vị Bắc Đẩu sẽ đạt được sự cải thiện đáng kể, chính xác đến từng centimet, so với độ chuẩn của hệ thống thử nghiệm trước kia là 10m”, đồng thời “sẽ không ngừng cải thiện khả năng thu thập thông tin tình báo của Trung Quốc trên Biển Đông”.

Trong tương lai, Trung Quốc sẽ tiếp tục nghiên cứu, phát triển các tính năng mới cho công nghệ Định vị Bắc Đẩu để phá vỡ thế độc quyền trên biển của Mỹ và các nước lớn, giành thế chủ động và từng bước khống chế toàn bộ Biển Đông.

Vì Định vị Bắc đẩu phục vụ cho cả mục đích quân sự và dân sự nên dễ dàng được Trung Quốc lấp liếm, bao che cho các hành vi lấn lướt trên Biển Đông. Đây cũng là một trong những chiến thuật “vùng xám” của Trung Quốc, gây gia tăng căng thẳng trong tranh chấp Biển Đông với các nước và chưa được xử lý một cách tích cực, thỏa đáng.