Văn chương hội hè và những con cá chết

27/12/2022

Nguyễn Tấn Cứ

27-12-2022

(Qua scandal của bà “nhà thơ của thế giới” và một số nhà thơ nhà văn của Hội nhà văn Việt Nam được cùng tiến cử để nhận “giải thưởng văn chương quốc tế” mới thấy sự “đàn đúm” vô nghĩa của cái “hội hè” tào lao xịt bọp nầy).

Ở trong một xã hội với một chế độ độc tài toàn trị thì văn chương trở nên một trò chơi cực kì nguy hiểm, giống như một tay xiếc trên dây không có lưới bảo vệ. Không thể lường trước được một điều gì một khi bạn sơ sảy.

Với những người hoạt động dân chủ thì lá chắn của họ có thể là đồng chí-đồng đội, bạn bè và họ luôn tự hào về sự gắn kết tương thân tương ái vì họ có cùng chung một con đường, chung một mục đích. Nhưng với văn chương thì không, không có một ai ngoài chính mình.

Không một ai có thể cứu bạn ngoài giá trị sức mạnh tự thân của tác phẩm. Không ai có thể đồng hành nhân danh hò hét chỉ đạo một điều gì để có thể nói thay cho những con chữ bất phục tùng phản kháng của bạn… và thật đáng thương cho những ai đang phải là thành viên nô dịch cho một đảng phái “hội hè” đàng điếm nào đó .

Nhà văn, nhà thơ thứ thiệt là “bọn phản động” số một trong những kẻ phản động. Nó là kẻ chống lại ngay với những kẻ phản động. Nó là một nhà nước chống lại… nhà nước, là những kẻ đi ngược gió, bơi ngược dòng và không một ai có thể bơi cùng – không một ai có thể đi chung thuyền, chèo chống cùng trong một cơn bão.

Vậy nên mới có kẻ bơi ngược một hồi đã thấy đuối hè. Vậy nên có kẻ mới gào thét một thôi đã thấy hết hơi. Vậy nên cũng không ngạc nhiên một lúc nào đó bạn thấy họ lều phều như rác trôi xuôi theo dòng – không lạ lẫm gì khi thấy họ nói leo pheo không ra tiếng trong đám âm thanh rì rào của ruồi nhặng.

Trong một xã hội được điều hành bởi một thứ quyền lực độc tôn thì văn chương nghệ thuật trở thành một giai điệu Bolero không bao giờ nhàm chán, vì trong nỗi buồn những kẻ nô lệ chỉ có một điệu buồn nó giúp cho họ lãng quên đi chính thân phận bèo bọt của mình.

Chỉ có những con cá sống mới bơi ngược dòng. Chỉ có những con cá đang vật vờ chết mới bơi xuôi dòng. Những con cá rập rờn chết là những con cá đang… sống, luôn luôn là số đông của những kẻ hám danh-hám mồi-hám lợi.

Những con cá sống mãnh liệt dữ dội luôn luôn là những con cá đang chết và chuẩn bị chết luôn luôn là số ít và buồn bã, chúng luôn luôn bị lợi dụng để những con cá chết đang sống được vinh quang và sống… nhục.