Từ sự trỗi dậy của Trung Quốc nghĩ đến trường hợp ông Trần Huỳnh Duy Thức

 

Từ sự trỗi dậy của Trung Quốc nghĩ đến trường hợp ông Trần Huỳnh Duy Thức

Ngô Ngọc Trai

Hôm 15/5/2021, tàu thám hiểm của Trung Quốc đã hạ cánh thành công xuống Sao Hỏa. Một năm trước đó tàu của Trung Quốc cũng đã đáp xuống Mặt Trăng.

Có lúc dư luận ồn ã vì một động cơ tên lửa của Trung Quốc rơi trở lại trái đất sau khi phóng lên vũ trụ một trạm nghiên cứu không gian. Giới khoa học lo ngại việc động cơ tên lửa rơi trở lại có thể gây nguy hiểm, nhưng sự ồn ã đó cho thấy sự trỗi dậy của ngành khoa học vũ trụ của Trung Quốc.

Như thế TQ hiện đang đạt được những bước tiến bộ vượt bậc trong thám hiểm không gian, cạnh tranh với Mỹ trong công nghệ khoa học vũ trụ. Tương ứng với đó TQ còn có một ngành quân sự to lớn.

Ảnh hưởng tới Việt Nam

Việt Nam nằm trong vùng chịu sự ảnh hưởng bởi sự trỗi dậy của Trung Quốc. Về mặt kinh tế VN cũng đạt được những lợi ích từ thị trường TQ, với những nguyên liệu đầu vào cung ứng cho doanh nghiệp VN sản xuất hàng xuất khẩu.

TQ cũng nhập khẩu hàng nông sản hay bán hàng tiêu dùng cho VN, cùng với đó là một giới trung lưu giàu có đông đảo sẵn sàng cho du lịch mua sắm và tiêu xài.

Nhưng TQ cũng chặn dòng sông Mê Kông bởi những đập thủy điện. Họ đưa nước từ miền Nam lên miền Bắc để tưới cho những vùng sa mạc khô cằn mở rộng diện tích trồng cây trái.

Việc ngăn dòng đã làm cạn nước Mê Kông khiến cho Đồng bằng Sông Cửu Long của VN từ lâu là nơi thụ hưởng cuối dòng bị cạn nước, khiến nơi này mất đi phù sa màu mỡ đem về cá tôm nuôi sống cây trồng vật nuôi, hàng triệu dân bị ảnh hưởng.

Ở biển thì TQ cấm đánh bắt cá định kỳ, nhiều phạm vi họ tự cho là vùng biển của họ khiến tàu cá VN không thể đánh bắt, làm ảnh hưởng đến sinh kế hàng triệu dân ven biển.

VN cũng bị ngăn cản khai thác nguồn nguyên liệu hóa thạch dầu khí đem lại lợi ích cho nền kinh tế.

Như thế trong quan hệ với TQ thì VN vừa được lợi ích nhưng cũng vừa chịu thiệt hại. Những phạm vi kinh tế dân sinh khác nhau chịu tác động ảnh hưởng với số lượng lên đến hàng chục triệu con người.

Từ thực tế đó đòi hỏi VN, cả ở cấp chính phủ lẫn giới trí thức, cần nhìn nhận rõ những yếu tố thực tế để có một cái nhìn đa diện đúng đắn về TQ, ngõ hầu tìm ra được những giải pháp tháo gỡ cho những thách thức.

Khi tạo ra một môi trường luận bàn công khai có chiều sâu chất lượng, có kiến thức trách nhiệm, điều đó sẽ nâng cao mặt bằng kiến thức hiểu biết, từ đó tạo ra một bầu không khí trách nhiệm quốc gia, sẽ là một dạng nguyên khí nội tại bảo hộ cho dân tộc.

Khoan dung ngôn luận

Nhưng để tạo ra một bầu không khí trách nhiệm quốc gia thì nhà nước nên có chủ trương hành động khoan dung ngôn luận, có thể bắt đầu bằng cách trả tự do cho phạm nhân ví như trường hợp của ông Trần Huỳnh Duy Thức.

Nguyên là giám đốc một công ty tin học ở TP HCM có văn phòng đại diện tại Singapore và Mỹ, năm 2009 doanh nhân Trần Huỳnh Duy Thức bị bắt về tội xâm phạm an ninh quốc gia.

Là một người có nhiều kiến thức hiểu biết về kinh doanh ông Thức bị cho là đã có nhiều bài viết chỉ trích đường lối chính sách phát triển kinh tế lúc bấy giờ.

Nhìn một cách khoan dung thì bản chất việc làm của ông Thức chỉ là sự thực hành quyền tự do ngôn luận cũng như biểu đạt quan điểm về đường lối phát triển quốc gia, điều mà hiện nay cần khuyến khích, ngõ hầu thông qua đó mà hy vọng góp nhặt được những sáng kiến trước một Trung Quốc đầy thách thức.

Nếu như ở nước ngoài thì hành vi của ông Thức sẽ không bị cho là tội phạm, một doanh nhân ở Mỹ có quyền phê phán chỉ trích chính sách kinh tế của Tổng thống Donald Trump, sẽ chẳng mấy ai quan tâm và dĩ nhiên những phát biểu ý kiến sẽ không bị cho là tội phạm.

Nhưng thực tế hiện nay thì đó lại là một thiệt thòi mà ông Thức đang phải gánh chịu.

Trong cùng vụ án có ba người khác bị xử lý hình sự, mỗi người chịu mức án từ 4 năm, 5 năm, 7 năm. Không hiểu sao ông Thức lại bị tuyên tới 16 năm tù giam, một mức án rất thiếu sự khoan dung, hết sức nặng nề.

Tới nay thì việc trả tự do cho ông Thức sẽ là một cách để gây dựng lòng khoan dung ngôn luận, vừa là một việc làm củng cố nền pháp quyền.

Năm 2015 Quốc hội ban hành Bộ Luật Hình sự mới đã sửa đổi tội danh về hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân. Luật mới đã phân biệt hành vi phạm tội đơn thuần và những hành vi ở dạng chuẩn bị chỉ chịu hình phạt dưới 05 năm tù.

Trong tội danh của ông Thức yếu tố cấu thành tội cơ bản là có hành vi thành lập hoặc tham gia tổ chức nhằm lật đổ chính quyền. Ông Thức không tham gia vào tổ chức nào và cũng không thành lập một tổ chức nào ngoài một nhóm được gọi là Nhóm nghiên cứu Chấn.

Cơ quan tố tụng khi đó áp nhóm này vào diện tổ chức và quy cho phạm tội.

Nhóm này gồm có 5 người, số lượng rất ít so với một tổ chức. Nhóm cũng không có điều lệ, không có phân công phân cấp trên dưới, không mang tên gọi của tổ chức. Đây chỉ là cơ cấu sinh hoạt nghiên cứu tự do của một doanh nhân.

Bởi vậy dù thành kiến gắt gao đến mấy với những đòi hỏi thực hành quyền dân chủ thì vẫn phải thấy được là hành vi của ông Thức đủ điều kiện để được xét giảm án áp dụng theo điều luật mới về hành vi chuẩn bị phạm tội mức án dưới 5 năm, trong khi ông Thức đã thụ án 14 năm, như thế xét theo việc thực thi pháp luật thì cần được trả tự do để củng cố pháp quyền.

Vậy nhưng mặc dù đã gửi đi nhiều đơn thư ông Thức vẫn chưa được tự do. Đến nay, trong bối cảnh Trung Quốc đang đặt ra nhiều thách thức, những việc ngôn luận cần được khoan dung tự do, để tạo lập nguyên khí quốc gia nhằm tìm giải pháp cho phát triển.

N.N.T.

Nguồn: FB Ngô Ngọc Trai