Gia tài của mẹ
4-7-2022
(Nhân việc Khánh Ly hát bài “Gia tài của mẹ” không có trong danh mục biểu diễn và bị sở văn hóa tuýt còi).
Mẹ Nguyễn Thị Phải quê ở Sóc Trăng. Mẹ có 3 người con trai chết trận. Trong một cuộc tấn công, anh Năm và anh Bảy đã ném lựu đàn vào đồn địch nơi anh Tư cố thủ. Khói súng tan, anh Năm và anh Bảy soi đèn pin để tìm xác anh trai mình.
Anh Năm và anh Bảy được phong liệt sĩ. Mẹ Phải được phong mẹ Việt Nam anh hùng. Anh Tư chết không danh hiệu.
“Một ngàn năm nô lệ giặc Tàu
Một trăm năm đô hộ giặc Tâу
Hai mươi năm nội chiến từng ngàу
Gia tài của mẹ một rừng xương khô
Gia tài của mẹ một núi đầу mồ”
(Trịnh Công Sơn)
***
Với thế giới, cuộc chiến Việt Nam là “cuộc chiến ủy nhiệm”, bởi Việt Nam trở thành một phần của cuộc chiến lớn hơn giữa hai phe cộng sản và tư bản.
Với phe thắng trận, đó là cuộc chiến “giải phóng dân tộc” khỏi sự can thiệp của Mỹ.
Với phe thất trận, đó là cuộc “nội chiến”, bởi một đất nước, một dân tộc bị chia làm hai phe giết chóc lẫn nhau.
Cố thủ tướng Võ Văn Kiệt từng nói về cuộc chiến này là “triệu người vui mà cũng có triệu người buồn”.
Gọi là “cuộc chiến ủy nhiệm”, “cuộc chiến giải phóng dân tộc” hay “nội chiến” chỉ phản ánh một phần của bức tranh lớn, phản ánh một quan điểm trong nhiều quan điểm.
Chính vì thế, cách gọi trung tính, bao hàm, ít gây tổn thương nhất cho tất cả các bên liên quan là “Cuộc chiến Việt Nam” (the Vietnam War).
Xin kể thêm một câu chuyện cá nhân khi tôi còn học ngành Chính trị và Nghệ Thuật tại Hà Lan. Trong một bài luận, tôi dùng từ mà một học sinh lớn lên dưới mái trường xã hội chủ nghĩa đã thuộc lòng: “cuộc chiến chống đế quốc Mỹ và chính quyền bù nhìn miền Nam” (War against the US imperialism and its Southern puppet goverment).
Giáo sư môn đó đã dạy tôi bài học đầu tiên của người làm học thuật: dùng từ trung tính, bao hàm, và ít gây tổn thương nhất có thể. Chính vì thế, ngoài phạm vi Việt Nam, “Vietnam War” cũng là cách gọi phổ biến số 1 trong giới nghiên cứu, ngoại giao, văn học, giáo dục và lịch sử.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.