Khủng hoảng Venezuela 22/3: Năm công dân kép Mỹ – Venezuela bị giam giữ trong cảnh thiếu đói

08:05, 23/03/2019

Những vấn nạn kinh tế ở Venezuela đã nhen nhóm từ quãng thời gian cầm quyền 14 năm của Tổng thống Hugo Chavez (1999-2013). Tuy nhiên, những chính sách của người kế nhiệm ông Chavez, Tổng thống Nicolas Maduro, đã khiến tình trạng khủng hoảng đặc biệt trầm trọng.

Giải pháp chống lạm phát của Tổng thống Maduro được nhận định là một “trò lừa đảo” vì chỉ đơn giản là in tiền mới và “xóa bớt những số 0” trong khi không giải quyết được thực chất vấn nạn. Siêu lạm phát Venezuela dự kiến lên tới 10 triệu phần trăm trong năm nay, theo cảnh báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Sau cuộc bầu cử bị chỉ trích rộng rãi là gian lận vào tháng 5/2018, Tổng thống Maduro ngày 10/1/2019 tuyên bố bắt đầu nhiệm kỳ thứ 2 (2019-2025) trong sự quay lưng của cộng đồng quốc tế. Peru, Paraguay thậm chí đã triệu hồi nhân viên ngoại giao về nước để phản đối nhiệm kỳ “bất hợp pháp” của ông Maduro. Ngày 15/1, Thủ tướng Canada Justin Trudeau gọi ông Maduro là “kẻ độc tài bất hợp pháp“, theo báo Canada Globle and Mail.

Ngày 23/1/2019, nhà lãnh đạo 36 tuổi Juan Guaido, người đứng đầu Quốc hội do dân bầu, đã tuyên bố làm tổng thống lâm thời Venezuela cho đến khi tổ chức một cuộc bầu cử tự do, dân chủ tại nước này. Ông Guaido nói rằng điều này là hợp Hiến pháp, vì Chủ tịch Quốc hội có quyền làm tổng thống khi “không có tổng thống”, trong trường hợp này Quốc hội đã ra tuyên bố bác bỏ tính hợp pháp của nhiệm kỳ 2 Maduro, gọi ông Maduro là “kẻ chiếm đoạt [quyền lực]”.

Hàng chục quốc gia đã công khai ghi nhận Tổng thống lâm thời Guaido là nhà lãnh đạo của Venezuela. Bất chấp lời kêu gọi quốc tế và các cuộc biểu tình trong nước, ông Maduro không chấp nhận từ bỏ quyền lực, không chấp nhận tổ chức lại một cuộc bầu cử tổng thống tự do – dân chủ, tuyên bố chỉ tổ chức vào năm 2025 khi ông kết thúc nhiệm kỳ thứ 2.

Hàng triệu người dân Venezuela đã cho thấy họ không thể đợi đến năm 2025 với hy vọng có được một cuộc bỏ phiếu tự do, dân chủ. Liên Hợp Quốc dự báo số người Venezuela rời khỏi đất nước sẽ lên tới 5,3 triệu người tính đến cuối năm nay.

Dưới đây là diễn biến cuộc khủng hoảng Venezuela tính đến thứ Sáu ngày 22/3/2019:

Chính quyền Trump hôm thứ Sáu bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về việc các công dân Hoa Kỳ bị giam giữ ở Venezuela trong hoàn cảnh thiếu đói và bị ngăn cản không cho tiếp xúc với luật sư, theo Washington Examiner.

Chính quyền Maduro đã bắt giữ 5 giám đốc điều hành của tập đoàn dầu khí CITGO (thuộc sở hữu của Tập đoàn dầu khí quốc gia Venezuela PDVSA). Cả 5 người đều là công dân kép của Hoa Kỳ và Venezuela, bị cáo buộc tội danh tham nhũng và âm mưu chống lại chế độ. Tất cả đều bị giảm cân đáng kể và bị tước đoạt một số quyền cơ bản theo hệ thống hình phạt của Venezuela, theo Houston Chronicle.

“Chế độ cũ Maduro không có khả năng cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho những người bị giam giữ trong hệ thống nhà tù của họ. Chúng tôi kêu gọi các lực lượng an ninh và các quan chức nhà tù cho phép các tù nhân Hoa Kỳ nhận được hỗ trợ ăn uống thông qua gia đình hoặc luật sư của họ, đảm bảo họ được chăm sóc y tế và cho phép họ được hưởng một quy trình tư pháp công bằng và minh bạch”, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ hôm thứ Sáu cho biết.

Người Venezuela bới rác tìm đồ ăn (Ảnh chụp từ video)

Hoa Kỳ hôm thứ Sáu đã đưa ra chế tài trừng phạt đối với Ngân hàng Bandes thuộc sở hữu của nhà nước Venezuela, nói rằng chính quyền Maduro đã sử dụng ngân hàng này chuyển tài sản ra nước ngoài, theo Al Jazeera. Động thái này này là nhằm đáp lại vụ chính quyền Maduro bắt giữ trợ lý hàng đầu của Tổng thống lâm thời Juan Guaido.

“Maduro và những kẻ gây rối của ông ta đã bóp méo mục đích ban đầu của ngân hàng này … như một phần trong nỗ lực tuyệt vọng để nắm giữ quyền lực”, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin phát biểu trong một tuyên bố về việc áp dụng chế tài.

Tổng thống Maduro thường đổ lỗi cho Mỹ và các lệnh trừng phạt của Mỹ đã gây ra cuộc khủng hoảng trong nước. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt bắt đầu từ năm 2015 và nhắm vào các quan chức có vấn đề, không nhắm vào người dân, luật sư Venezuela Emmanuel Rincon cho biết. Trong khi đó, cuộc khủng hoảng ở Venezuela bắt đầu từ hơn 12 năm trước, xuất phát từ những chính sách sai lầm từ chính phủ thiên tả Hugo Chavez.

Dưới thời Tổng thống Maduro, Venezuela lâm vào tình trạng siêu lạm phát (dòng màu vàng), trong khi doanh thu từ dầu mỏ (cột màu đen) sụt giảm nghiêm trọng (Ảnh: Visualcapitalist)

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang thảo luận về tình hình Venezuela với các nhà lãnh đạo của các nước Jamaica, Bahamas, Haiti, Cộng hòa Dominican và St Lucia tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông ở Florida. Năm nhà lãnh đạo đều đã tuyên bố không công nhận tính hợp pháp của Tổng thống Maduro hoặc đã tuyên bố công nhận Tổng thống lâm thời Guaido là nhà lãnh đạo hợp pháp tại quốc gia này, theo Al Jazeera.

Chính quyền Nicolas Maduro (bên trái) bị chỉ trích quốc tế vì ngăn cản người dân Venezuela tiếp nhận viện trợ nhân đạo do nước ngoài chuyển tới biên giới theo lời kêu gọi của Tổng thống lâm thời Juan Guaido (bên phải) (Ảnh: republica.gt)

Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ (IADB) hôm thứ Sáu đã hủy bỏ cuộc họp vào tuần tới giữa 48 quốc gia thành viên tại Trung Quốc, sau khi Bắc Kinh từ chối cấp thị thực cho đại diện của Tổng thống lâm thời Guaido tới tham dự, hai nguồn tin có quyết định cho biết, theo Reuters.

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tiếp đón Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Caracas ngày 21/7/2014. Trung Quốc là một trong các đồng minh và chủ nợ lớn nhất của chính quyền Maduro. (Ảnh: XINHUA/ZUMA PRESS)

Trước đó, IADB đã thừa nhận nhà kinh tế Harvard, ông Ricardo Hausmann do Tổng thống lâm thời Guaido tiến cử, thay thế cho đại diện của Tổng thống Maduro tại ngân hàng này. Các nguồn tin cho biết hội đồng ngân hàng sẽ bỏ phiếu trong vòng 30 ngày để tổ chức cuộc họp thường niên tại địa điểm khác bên ngoài Trung Quốc.

Đại Kỷ Nguyên News